Kriptorşidizm Nedir? (İnmemiş Testis)

• Palpe edilemeyen testisleri olan ve belirgin cinsel gelişim bozuklukları olmayan erkekler için laparoskopik cerrahi en iyi yoldur. Aynı seansta testis çıkarılabilir veya yeniden skrotumda konumlandırılabilir.
• Hormonal tedavi standart bir tedavi değildir, ancak bazı durumlarda hala kullanılmaktadır.
• Karında ve scrotumda birer normal testis bulunan daha büyük erkek çocuklarda, daha sonraki dönemde testis kanserinin gelişme riski nedeniyle palpe edilemeyen (ele gelmeyen) testisin çıkarılması düşünülebilir.
• Ele gelmeyen iki testisli erkek yenidoğan bebekler olası cinsel gelişim bozuklukları açısından mutlaka düzenli olarak değerlendirilmelidir.

Fiziksel muayene inmemiş testisleri elle hissedilir veya elle hissedilemez olarak sınıflandırmanın tek yoludur. Teşhis, çocuğu sırtüstü yatar pozisyona getirip, bacaklarını çapraz hale getirdiğinde oluşan skrotum görseli ile doktor tarafından kolayca konulur.

Bir testis ele gelmiyor ancak diğer testis var ve normal büyüklükteyse, çocukta bir testis eksik veya gelişmemiş olabilir. İnmemiş testisin ektopik (görünür) olmadığından emin olmak için karın bölgesi ultrasonik  görüntüleme ile incelenmelidir.

Palpe edilemeyen bir testisin güvenilir bir şekilde teşhis edilmesinin tek yolu endoskopik kamera ile (fiber optik tüp benzeri bir alet) yapılan muayenedir. Cerrah endoskopu karındaki küçük bir kesiden (laparoskopik işlem) sokar. Laparoskopik değerlendirme öncesi genel anestezi altında muayene önerilmektedir.

Bazı durumlarda, testisin kendi kendine skrotuma hareket etmesini sağlamak için hormon enjeksiyon tedavisi uygulanabilir. Bu tedavi çok yaygın değildir ve doğurganlığı korumak için sadece iki taraflı inmemiş testisleri olan erkek çocuklara önerilmektedir.

Kriptorşidizm için ana tedavi, testisleri skrotuma (orchidopexy) taşımak için yapılan cerrahidir. Bu ameliyat neredeyse % 100 başarılı bir operasyondur. Bir testis doğduktan 6 ay sonra tam olarak inmemişse, max. 1 yıl içinde ameliyat yapılmalıdır. Tedaviyi geciktirmek, daha sonraki yaşamda infertilite (kısırlık) riskini artırabilir.

İnmemiş bir testis için yapılan cerrahi, laparoskopi ile bir muayeneyi içerir. Genel anestezi altındaki çocukla yapılan Laparoskopi, vücut içinde inmemiş bir testis teşhisi için en iyi yoludur. Gereken durumlarda testisi çıkarma veya yeniden konumlandırma laparoskopi sırasında rahatlıkla yapılabilir.

Olası risk faktörleri şunları içerir:
• Aileden gelen kalıtımsal kriptorşidizm veya diğer genital gelişim sorunları
• Erken doğum veya düşük doğum ağırlığı
• Fetal büyümeyi etkileyen durumlar
• Annenin hamilelik sırasında alkol veya sigara kullanımı
• Ebeveynlerden birinin belirli böcek ilacı kimyasallarına daha önceden maruz kalması (Toksik birikim)

İncelemede ele gelen inmemiş bir testis hissedilebilir. Palpe edilemeyen bir testis ise doğal olarak hissedilemez. İnmemiş testis vakalarının yaklaşık % 70’i elle muayenede hissedilir.

Ele gelen inmemiş bir testis normal gelişim sırasında bulunduğu yerde durmuş olabilir. İhtimal olarak testis yanlış yerde büyümüş ve skrotumun dışında kalmıştır. Veya bir kas refleksi nedeniyle testisin skrotum ve karın arasında ileri geri hareket etmesine de neden olmuş olabilir.

Palpe edilemeyen inmemiş bir testis, karın içinde veya kanalda olabilir. Genital organların üstünde, böbreğin yanında, rektum ve mesane arasında veya mideyi kaplayan kas duvarının yakınında bir yerde olabilir.

Tedavi, testislerin yeri ve varlığına göre belirlenir. Ektopik ele gelen testisler mutlaka ameliyat gerektirir. Retraktil palpe edilebilir testisin, karına dönmesi durumunda hasta ergenliğe kadar yakından izlenmelidir. Her iki inmemiş testis palpe edilemezse ve cinsel farklılaşma sorunları varsa, endokrinolojik ve genetik bir değerlendirme yapılmalıdır.

Çocukluk döneminde inmemiş testis problemi olan erkeklerin çoğunun çocukları olabilir. 18 aylıktan önce orkideopeksi operasyonu olan erkeklerin üreme yeteneği diğer erkeklerle neredeyse aynıdır. Ancak inmemiş iki testisi olan erkeklerin infertilite riski daha yüksektir.

İnmemiş testisli erkeklerde testis kanseri gelişme riski de artar. Ergenlik döneminde ve sonrasında mutlaka tarama yapılması önerilir.

Retraktil testisli erkek çocukların tıbbi veya cerrahi tedaviye ihtiyacı yoktur, ancak ergenliğe kadar yakın takip gerektirir.